TK po raz kolejny odwoÅ‚aÅ‚ rozprawÄ™ w sprawie zgodnoÅ›ci z konstytucjÄ… przepisów ustawy dezubekizacyjnej

ilustracja
TrybunaÅ‚ Konstytucyjny odwoÅ‚aÅ‚ zaplanowanÄ… na 17 czerwca rozprawÄ™ w sprawie zgodnoÅ›ci z konstytucjÄ… przepisów ustawy dezubekizacyjnej. OdwoÅ‚anie terminu rozprawy TK uzasadniÅ‚ koniecznoÅ›ciÄ… przeprowadzenia uzupeÅ‚niajÄ…cego postÄ™powania dowodowego w sprawie dotyczÄ…cej dezubekizacji.

SÄ…d OkrÄ™gowy w Warszawie – rozpatrujÄ…c odwoÅ‚anie od decyzji o ustaleniu emerytury i renty policyjnej – zakwestionowaÅ‚ w zadanym w 2018 r. pytaniu zgodność przepisów tej ustawy m.in. z konstytucyjnÄ… zasadÄ… ochrony praw nabytych, zaufania obywatela do paÅ„stwa prawa i stanowionego przez niego prawa i niedziaÅ‚ania prawa wstecz.

Pytanie sÄ…du okrÄ™gowego dotyczy przepisów, które normujÄ… sytuacjÄ™ funkcjonariuszy peÅ‚niÄ…cych sÅ‚użbÄ™ na rzecz totalitarnego paÅ„stwa oraz funkcjonariuszy, rozpoczynajÄ…cych sÅ‚użbÄ™ w takich formacjach, ale kontynuujÄ…cych jÄ… po 1990 roku na rzecz paÅ„stwa demokratycznego. “W obydwu przypadkach okres pracy na rzecz paÅ„stwa totalitarnego jest przeliczany wedÅ‚ug wskaźnika 0 proc., z kolei okres sÅ‚użby na rzecz paÅ„stwa demokratycznego jest przeliczany wedÅ‚ug wskaźnika 2,6 proc. Emerytura natomiast obu kategorii funkcjonariuszy nie może być wyższa niż przeciÄ™tna emerytura wypÅ‚acana przez ZakÅ‚ad UbezpieczeÅ„ SpoÅ‚ecznych” – wskazywaÅ‚ TK w komunikacie dotyczÄ…cym tej sprawy.

Jak zaÅ› zaznaczaÅ‚ SO, “niezależnie zatem od stażu pracy, wysokoÅ›ci wynagrodzenia, zajmowanego stanowiska, wysokość Å›wiadczenia jest z góry ograniczona w oderwaniu od sytuacji prawnej konkretnej osoby”.

Pytanie sÄ…du dotyczy także sposobu i trybu uchwalenia zaskarżonych przepisów oraz “wÄ…tpliwoÅ›ci, czy speÅ‚nione zostaÅ‚y merytoryczne przesÅ‚anki do ich uchwalenia”. Tzw. ustawa dezubekizacyjna zostaÅ‚a przyjÄ™ta przez Sejm 16 grudnia 2016 r. podczas posiedzenia w Sali Kolumnowej.

SprawÄ… ustawy dezubekizacyjnej TK zajmowaÅ‚ siÄ™ od lipca 2020 r. na rozprawach trzykrotnie. Na 20 października ub.r. zaplanowano ogÅ‚oszenie orzeczenia. Termin ten jednak zostaÅ‚ odwoÅ‚any

***************************

17 czerwca TK nie ogÅ‚osi orzeczenia w sprawie obniżenia emerytur i rent b. funkcjonariuszy sÅ‚użb

To miaÅ‚ być ważny tydzieÅ„ dla byÅ‚ych funkcjonariuszy peÅ‚niÄ…cych sÅ‚użbÄ™ na rzecz totalitarnego paÅ„stwa oraz ich rodzin. Na wokandzie TrybunaÅ‚u Konstytucyjnego po raz kolejny zawisÅ‚y dwie sprawy: pytanie SÄ…du OkrÄ™gowego VII WydziaÅ‚ Pracy i UbezpieczeÅ„ SpoÅ‚ecznych z Krakowa (sygn. akt P 10/20) dotyczÄ…ce obniżenia wysokoÅ›ci policyjnej renty inwalidzkiej byÅ‚ego funkcjonariusza peÅ‚niÄ…cego sÅ‚użbÄ™ na rzecz totalitarnego paÅ„stwa i tego, czy byÅ‚o ono zgodne z KonstytucjÄ…, oraz pytanie SÄ…du OkrÄ™gowego w Warszawie – Sekcji XIII WydziaÅ‚u UbezpieczeÅ„ SpoÅ‚ecznych w Warszawie (sygn. akt P 4/18) dotyczÄ…ce konstytucyjnoÅ›ci obniżenia emerytur i rent byÅ‚ym funkcjonariuszom peÅ‚niÄ…cym sÅ‚użbÄ™ na rzecz totalitarnego paÅ„stwa.

W tej ostatniej sprawie TrybunaÅ‚ Konstytucyjny nie może ogÅ‚osić orzeczenia od października 2020 r. Terminy byÅ‚ już wielokrotnie przekÅ‚adane.

Póki co, w Å›rodÄ™ o godz. 13:00 ma odbyć siÄ™ natomiast rozprawa w sprawie obniżenia policyjnej renty inwalidzkiej.

https://www.prawo.pl/kadry/kiedy-tk-oglosi-orzeczenie-w-sprawie-obnizenia-emerytur-i-rent-b,508841.html

****************************

Emerytury i renty byÅ‚ych funkcjonariuszy peÅ‚niÄ…cych sÅ‚użbÄ™ na rzecz totalitarnego paÅ„stwa P 4/18
17 czerwca 2021 r. o godz. 11:00 TrybunaÅ‚ Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne SÄ…du OkrÄ™gowego w Warszawie Sekcja XIII WydziaÅ‚u UbezpieczeÅ„ SpoÅ‚ecznych dotyczÄ…ce emerytur i rent byÅ‚ych funkcjonariuszy peÅ‚niÄ…cych sÅ‚użbÄ™ na rzecz totalitarnego paÅ„stwa.

TrybunaÅ‚ Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodnoÅ›ci:
a) art. 15c, art. 22a oraz art. 13 ust. 1 lit. 1c w zwiÄ…zku z art. 13b ustawy z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji BezpieczeÅ„stwa WewnÄ™trznego, Agencji Wywiadu, SÅ‚użby Kontrwywiadu Wojskowego, SÅ‚użby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony RzÄ…du, PaÅ„stwowej Straży Pożarnej i SÅ‚użby WiÄ™ziennej oraz ich rodzin w brzmieniu nadanym przez art. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji BezpieczeÅ„stwa WewnÄ™trznego, Agencji Wywiadu, SÅ‚użby Kontrwywiadu Wojskowego, SÅ‚użby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony RzÄ…du, PaÅ„stwowej Straży Pożarnej i SÅ‚użby WiÄ™ziennej oraz ich rodzin w zwiÄ…zku z art. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. z art. 2, art. 30, art. 32 ust. 1 i ust. 2, art. 67 ust 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP – z uwagi na uksztaÅ‚towanie regulacji ustawowej w sposób ograniczajÄ…cy wysokość emerytury i renty mimo odpowiedniego okresu sÅ‚użby, w zakresie, w jakim dokonano tÄ… regulacjÄ… naruszenia zasady ochrony praw nabytych, zaufania obywatela do paÅ„stwa prawa i stanowionego przez niego prawa, niedziaÅ‚ania prawa wstecz, powodujÄ…cego nierówne traktowanie części funkcjonariuszy w porównaniu z tymi, którzy rozpoczÄ™li sÅ‚użbÄ™ po raz pierwszy po dniu 11 wrzeÅ›nia 1989 r., skutkujÄ…c ich dyskryminacjÄ…;
b) art. 1 i 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji BezpieczeÅ„stwa WewnÄ™trznego, Agencji Wywiadu, SÅ‚użby Kontrwywiadu Wojskowego, SÅ‚użby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony RzÄ…du, PaÅ„stwowej Straży Pożarnej i SÅ‚użby WiÄ™ziennej oraz ich rodzin z art. 2, art. 7, art. 95 ust. 1, art. 96 ust. 1, art. 104, art. 106, art. 109 ust. 1, art. 119, art. 120, art. 61 ust. 1 i ust. 2 Konstytucji RP, z uwagi na sposób i tryb uchwalenia zaskarżonych przepisów oraz wÄ…tpliwoÅ›ci, czy speÅ‚nione zostaÅ‚y merytoryczne przesÅ‚anki do ich uchwalenia.

Pytanie sÄ…du pytajÄ…cego dotyczy przepisów, które normujÄ… sytuacjÄ™ funkcjonariuszy peÅ‚niÄ…cych sÅ‚użbÄ™ na rzecz totalitarnego paÅ„stwa oraz funkcjonariuszy, rozpoczynajÄ…cych sÅ‚użbÄ™ w takich formacjach, ale kontynuujÄ…cych jÄ… po 1990 roku na rzecz paÅ„stwa demokratycznego. W obydwu przypadkach okres pracy na rzecz paÅ„stwa totalitarnego jest przeliczany wedÅ‚ug wskaźnika 0%, z kolei okres sÅ‚użby na rzecz paÅ„stwa demokratycznego jest przeliczany wedÅ‚ug wskaźnika 2,6%. Emerytura natomiast obu kategorii funkcjonariuszy nie może być wyższa niż przeciÄ™tna emerytura wypÅ‚acana przez ZakÅ‚ad UbezpieczeÅ„ SpoÅ‚ecznych. Niezależnie zatem od stażu pracy, wysokoÅ›ci wynagrodzenia, zajmowanego stanowiska, wysokość Å›wiadczenia jest z góry ograniczona w oderwaniu od sytuacji prawnej konkretnej osoby. Obniżenie dotknęło także renty inwalidzkie, ponieważ ich wysokość nie może być wyższa niż przeciÄ™tna renta wypÅ‚acana przez ZUS. Ponadto, zaskarżone przepisy nie przyznajÄ… prawa do wzrostu emerytury o 15% z tytuÅ‚u inwalidztwa powstaÅ‚ego w zwiÄ…zku ze sÅ‚użbÄ… na rzecz paÅ„stwa demokratycznego, jeÅ›li funkcjonariusz rozpoczÄ…Å‚ sÅ‚użbÄ™ na rzecz paÅ„stwa totalitarnego. Z takiej możliwoÅ›ci mogÄ… skorzystać pozostali funkcjonariusze.

Zdaniem sÄ…du pytajÄ…cego, istniejÄ… uzasadnione wÄ…tpliwoÅ›ci czy nie Å‚amie zasady zaufania do paÅ„stwa i stanowionego przez nie prawa prawodawca, który po raz drugi obniża Å›wiadczenia emerytalne i rentowe tej samej grupie osób. ZaskarżonÄ… ustawÄ… obniżono również Å›wiadczenia emerytalne osób, które sÅ‚użyÅ‚y od 1990 roku dla wolnej, demokratycznej Polski. Takie dziaÅ‚anie może stanowić zaprzeczenie zasady zaufania obywateli do paÅ„stwa. Emerytury nabyte poczÄ…wszy od 1 sierpnia 1990 r. w Å¼adnym razie nie mogÄ… być traktowane jako nabyte w sposób niesÅ‚uszny czy niesprawiedliwy.

SÄ…d pytajÄ…cy wskazuje również, że nawet po wypracowaniu po 1990 roku emerytury, której wysokość przewyższaÅ‚aby Å›redniÄ… emeryturÄ™ wypÅ‚aconÄ… przez ZakÅ‚ad UbezpieczeÅ„ SpoÅ‚ecznych, osoba, która choćby jeden dzieÅ„ peÅ‚niÅ‚a sÅ‚użbÄ™ na rzecz totalitarnego paÅ„stwa w rozumieniu art. 13b kwestionowanej ustawy, może otrzymać Å›wiadczenie maksymalnie w wysokoÅ›ci Å›redniego Å›wiadczenia wypÅ‚acanego przez ZakÅ‚ad UbezpieczeÅ„ SpoÅ‚ecznych. Ustawa nie przewiduje obliczania Å›wiadczenia obniżonego proporcjonalnie do okresu sÅ‚użby na rzecz totalitarnego paÅ„stwa, lecz zawiera mechanizm umożliwiajÄ…cy automatyczne spÅ‚aszczenie jego wysokoÅ›ci, co w ocenie sÄ…du pytajÄ…cego narusza konstytucyjne zasady sprawiedliwoÅ›ci spoÅ‚ecznej oraz zasadÄ™ równoÅ›ci. Z tych samych powodów należy uznać za niekonstytucyjny art. 15c ust. 2 zaskarżonej ustawy, który pomija możliwość wzrostu Å›wiadczenia o 15% z tytuÅ‚u inwalidztwa powstaÅ‚ego już po 1990 roku w zwiÄ…zku ze sÅ‚użbÄ….
W ocenie sÄ…du pytajÄ…cego ustawa z 16 grudnia 2016 r. wprowadzajÄ…ca drugie już obniżenie wskaźników rocznych byÅ‚ych funkcjonariuszy stosuje wobec nich ponownÄ… sankcjÄ™, co może być naruszeniem zasady ne bis in idem, w rozumieniu prawnokarnym. Ustawodawca bowiem odgórnie stwierdza, że wszyscy funkcjonariusze bÄ™dÄ…cy adresatami ustawy zmieniajÄ…cej dopuÅ›cili siÄ™ czynów, jakie kwalifikujÄ… ich do obniżenia im Å›wiadczeÅ„ emerytalnych, co należy poczytywać ze represjÄ™ analogicznÄ… do kar stosowanych w prawie karnym. Pierwsza zmiana, obniżajÄ…ca ich Å›wiadczenia emerytalne w zwiÄ…zku ze sÅ‚użbÄ… w tych jednostkach, wprowadzona zostaÅ‚a w 2009 roku i zastosowaÅ‚a zasadÄ™ sankcjonowanej odpowiedzialnoÅ›ci za tÄ™ sÅ‚użbÄ™, zabierajÄ…c tym funkcjonariuszom uprzywilejowany przelicznik 2,6% za rok sÅ‚użby i wprowadzajÄ…c w jego miejsce przelicznik 0,7%. Funkcjonariusze ci zostali zatem skutecznie na podstawie prawa zabezpieczeÅ„ spoÅ‚ecznych poddani negatywnej ocenie, za swojÄ… sÅ‚użbÄ™ w jednostkach organów bezpieczeÅ„stwa PRL. Obecnie ustawa zmieniajÄ…ca z grudnia 2016 roku ponownie godzi w tych emerytowanych funkcjonariuszy, nakÅ‚adajÄ…c na nich kolejnÄ…, znacznie obniżajÄ…cÄ… ich Å›wiadczenia, sankcjÄ™.

Zdaniem sÄ…du pytajÄ…cego budzi również wÄ…tpliwość, czy można znaleźć racjonalne i konstytucyjnie usprawiedliwione uzasadnienie dla rozróżnienia sytuacji funkcjonariuszy peÅ‚niÄ…cych sÅ‚użbÄ™ po 31 lipca 1990 r. jedynie w oparciu o fakt, czy peÅ‚nili oni wczeÅ›niej sÅ‚użbÄ™ w organach bezpieczeÅ„stwa paÅ„stwa. Obie grupy funkcjonariuszy po 31 lipca 1990 r. charakteryzujÄ… siÄ™ bowiem tymi samymi cechami i nie ma żadnych istotnych przesÅ‚anek rozróżnienia tych grup i gorszego traktowania przez ustawodawcÄ™ jednej z nich. Ustawodawca w tym przypadku zdaje siÄ™ przekraczać granice konstytucyjnie dopuszczalnego różnicowania grup adresatów – w istocie w omawianym zakresie równych. SÄ…d pytajÄ…cy ma wÄ…tpliwoÅ›ci czy to zróżnicowanie odpowiada wymogom relewantnoÅ›ci, proporcjonalnoÅ›ci czy znajduje usprawiedliwienie konstytucyjne. Naruszenie zasady równoÅ›ci jest jednoczesnym naruszeniem zasady sprawiedliwoÅ›ci. Ubezpieczenia emerytalne powinny być wolne od ingerencji ustawodawcy podyktowanej wzglÄ™dami politycznymi. Ustawa, w ocenie sÄ…du pytajÄ…cego, zdaje siÄ™ zatem naruszać konstytucyjnÄ… zasadÄ™ równoÅ›ci, przy czym regulacja taka uderza w osoby niezdolne z uwagi na wiek lub stan zdrowia do wykonywania pracy zarobkowej, celem uzupeÅ‚nienia utraconych Å›wiadczeÅ„, wypracowanych na równi z funkcjonariuszami przyjÄ™tymi do sÅ‚użby po raz pierwszy od 1990 r.

W ocenie sÄ…du pytajÄ…cego ustawa z 2016 r. zostaÅ‚a uchwalona w sposób niezgodny z trybem procedowania, ponieważ zostaÅ‚a przyjÄ™ta w sali kolumnowej przy braku odpowiedniego kworum oraz nie przeprowadzono wobec niej prawidÅ‚owo konsultacji spoÅ‚ecznych.

SkÅ‚ad orzekajÄ…cy TrybunaÅ‚u Konstytucyjnego: PeÅ‚ny skÅ‚ad TK, przewodniczÄ…cy skÅ‚adu orzekajÄ…cego – prezes TK Julia Przyłębska, sprawozdawca – sÄ™dzia TK BartÅ‚omiej SochaÅ„ski.