Rafał Jankowski był wczoraj (14.09.2020) gościem programu Debata Dnia w Polsat News prowadzonego przez red. Agnieszkę Gozdyrę. Tematem programu były wydarzenia związane z interwencją policjantów w miejscowości Pastuchów, gdzie policjanci zostali pobici przez agresywnych nietrzeźwych osobników.
Agnieszka Gozdyra – Dlaczego ci policjanci nie użyli broni? Takie najprostsze pytanie mi siÄ™ nasuwa, gdy patrzÄ™ na te przerażajÄ…ce sceny.
RafaÅ‚ Jankowski – Dzisiaj takie pytanie zadano mi już wielokrotnie. Odpowiedź jest jedna. Ci policjanci oceniajÄ…c sytuacjÄ™ stwierdzili, że jest tam zbyt wiele osób postronnych, które mogÅ‚yby zostać ranne. Dlatego nie siÄ™gnÄ™li po broÅ„.
A.G. – Ale czy to ma sens? czy w każdej takiej sytuacji policjanci dadzÄ… siÄ™ pobić po to, żeby nie ukrzywdzić kogoÅ› postronnego?
R.J. – Nie, tak nie jest. CzÄ™sto tak nie jest. Tam byÅ‚o jednak wiele osób postronnych, wiele kobiet – widzieliÅ›my to na filmie. Policjanci jednak bez wzglÄ™du na to, jak wyglÄ…daÅ‚a ta caÅ‚a sytuacja wyszli obronnÄ… rÄ™kÄ… i to byÅ‚a ich decyzja. OczywiÅ›cie czÄ™sto policjanci rezygnujÄ… z tego by siÄ™gnąć po broÅ„, przez co narażajÄ… też i siebie, ale chodzi o to, żeby wyrzÄ…dzić jak najmniejszÄ… szkodÄ™. Poprzez przeprowadzanie takich interwencji można siÄ™gnąć po broÅ„ palnÄ…. Chodzi o to, żeby użyć tego, jak najÅ‚agodniejszego Å›rodka. Oni skorzystali z siÅ‚y fizycznej i z gazu Å‚zawiÄ…cego. Ja myÅ›lÄ™, że to byÅ‚a dobra decyzja, bo faktycznie ten tÅ‚umek, który byÅ‚ wokół nich powodowaÅ‚, że użycie pistoletu byÅ‚o niezasadne.
A.G. – Ale Pan by zrobiÅ‚ tak samo? Serio? Bo oni zostali pobici! CaÅ‚a Polska od wczoraj patrzy na nagranie i widzi, jak dwóch pijanych facetów po prostu tÅ‚ucze bez opamiÄ™tania policjanta i policjantkÄ™. Ja też pytam o autorytet policji w takiej sytuacji.
R.J. – OczywiÅ›cie, różni ludzie, w różnym miejscu na różnych interwencjach postÄ…piliby w różny sposób. Nie wiem jak bym siÄ™ zachowaÅ‚ w tej sytuacji. My tej interwencji widzieliÅ›my fragment. Z tego, co widzieliÅ›my ja jestem zdania, że policjanci postÄ…pili wÅ‚aÅ›ciwie. Ja też szereg lat spÄ™dziÅ‚em “na ulicy” i wiele razy jednak siÄ™gaÅ‚em po tÄ… broÅ„, ale wtedy, kiedy nie byÅ‚o osób, które mogÅ‚yby paść ofiarÄ… takiego sposobu przeprowadzenia interwencji. To naprawdÄ™ jest decyzja funkcjonariuszy, którzy chcieli zaÅ‚atwić tÄ™ interwencjÄ™ w miarÄ™ pokojowo. Jeżeli można użyć w ogóle takiego sÅ‚owa. Poza tym to sÄ… sytuacje dynamiczne. One siÄ™ zmieniajÄ… w ciÄ…gu kilku sekund. I podjÄ™cie decyzji o oddaniu strzaÅ‚u to jest tak naprawdÄ™ uÅ‚amek sekundy. Każdy policjant, który przystÄ™puje do tej interwencji, który siÄ™ga po broÅ„ wie, że użycie pistoletu może mieć skutek ostateczny.
A.G. – Ja to wszystko rozumiem, ja widzÄ™ ten tÅ‚um, który bÅ‚aga i uspokaja tych mężczyzn – efekt jest taki – bo pan mówi, że widzimy fragment, gdzie policjanci zostali pobici. Na szczęście tam siÄ™ nic poważnego nie wydarzyÅ‚o. Natomiast ja to sobie przykÅ‚adam do sytuacji, o których sÅ‚yszymy z innych krajów. Bo siÄ™ mówi, że gdzie indziej policja jest brutalna. Mamy najnowszÄ… historiÄ™, gdzie policjanci zostali zaatakowani w Los Angeles… Czy Pan sobie wyobraża w ogóle, że coÅ› takiego wydarzyÅ‚oby siÄ™ w Stanach?
R.J. – To jest bardzo dobre pytanie… ja ten przykÅ‚ad też czÄ™sto podajÄ™. My jesteÅ›my zachwyceni – My (spoÅ‚eczeÅ„stwo polskie) my siÄ™ napawamy tym, jak dziaÅ‚a policja w Stanach Zjednoczonych. Tylko ja nie wiem, czy ta policja w USA jest bardziej zdecydowana, niż policja w Polsce, spoÅ‚eczeÅ„stwo w Ameryce wie po prostu, jak siÄ™ zachować podczas policyjnej interwencji…
A.G. – a to nie jest pana zdaniem kwestia autorytetu policji? Czy to nie jest kwestia tego, że tam po prostu obywatel wie, że jak siÄ™ nie podporzÄ…dkuje, to zostanie za chwilÄ™ rozpostarty na masce samochodu i bÄ™dzie potraktowany naprawdÄ™ brutalnie…
R.J. – Pani redaktor, to przecież polskiej policji ciÄ…gle zarzuca siÄ™ jakÄ…Å› brutalność. Ale to nie jest kwestia autorytetu policji. To jest kwestia tego, że w Stanach Zjednoczonych spoÅ‚eczeÅ„stwo wie, że jak nie zachowa siÄ™ zgodnie z poleceniem policjanta, to ten policjant użyje wobec tej osoby broni. My w Polsce być może zbyt rzadko siÄ™gamy po broÅ„ niemniej jednak ja uważam, że potrzebna jest edukacja jakaÅ› taka kampania spoÅ‚eczna, która nauczy nasze spoÅ‚eczeÅ„stwo, jak należy siÄ™ zachowywać podczas interwencji policji. Bo skoro ci policjanci interweniowali wobec jednego czÅ‚owieka, który tam siÄ™ znajdowaÅ‚, to po cóż wtrÄ…cali siÄ™ do tej interwencji inni?
A.G. – za chwilÄ™ o tym użyciu broni – jest z nami Dariusz Loranty… jak Pan ocenia tÄ™ interwencjÄ™?
D.L. – Polska powiatowa. Tak wyglÄ…da realne życie policji. WiÄ™kszość decydentów patrzy na policjÄ™ przez pryzmat wielkich miast, gdzie jest nasycenie policji. Gdzie sÄ… inne zasady dziaÅ‚ania. W praktyce zasady prawne sÄ… wszÄ™dzie takie same – jesteÅ›my krajem unitarnym. Tak wyglÄ…dajÄ… realia sÅ‚użby w terenie.
A.G. czy to znaczy, że polska powiatowa wygrywa dzisiaj z profesjonalnym, uzbrojonym patrolem policji, który przyjeżdża na interwencję?
D.L. – w Polsce powiatowej sÄ… inne zasady dziaÅ‚ania niż w metropoliach. Jeżeli sÄ… dwa radiowozy na bardzo duży powiat w godzinach wieczornych i popoÅ‚udniowych, to już jest dużo. Policjanci po rozpoznaniu majÄ… kogo wezwać na pomoc. Tutaj mamy sytuacjÄ™, gdzie policjanci przyjeżdżajÄ… do teoretycznie zwykÅ‚ej interwencji a sÄ… atakowani przez dwie osoby. Co by byÅ‚o, gdyby ten atakujÄ…cy uderzyÅ‚ policjantkÄ™ w twarz?
A.G. Panie Rafale, co Pan na to? Bo rzeczywiście jakby tego nie bronić policjanci dostali po prostu wycisk i zostali pobici przez Polskę powiatową.
R.J. – agresja wobec policjantów wzrasta i to wzrasta z roku na rok. Jak myÅ›lÄ™, że ostatnio nawet ta zÅ‚a prasa i media i część polityków ciÄ…gle wieszaÅ‚a na policji psy, ciÄ…gle zarzucano nam jakÄ…Å› brutalność poprzez pryzmat zupeÅ‚nie innych dziaÅ‚aÅ„. Takie ciÄ…gÅ‚e opowiadanie o tym, że policja jest brutalna, że przekracza swoje uprawnienia, do takich sytuacji doprowadza.
A.G. – chce pan powiedzieć że policjant, po doÅ›wiadczeniach z demonstracji, po wnioskach RPO boi siÄ™ użyć broni?
R.J. – nie chcÄ™ tego powiedzieć. Ja myÅ›lÄ™, że policjanci muszÄ… być mentalnie przygotowani do użycia broni. Nie można oskarżać tego patrolu o to, że nie strzelaÅ‚ do tych ludzi. OczywiÅ›cie na jakimÅ› etapie, można byÅ‚o z tej broni skorzystać. Ci ludzie przeprowadzili tÄ™ interwencjÄ™ od poczÄ…tku do koÅ„ca nie używajÄ…c pistoletu i w pewnym sensie zgadzam siÄ™ z moim kolegÄ…, że Å‚atwiej jest w dużym mieÅ›cie szybciej otrzymać posiÅ‚ki. Niemniej jednak tak wyglÄ…da praca policji na obszarach wiejskich i w Polsce i we Francji i w Niemczech. To jest policyjna codzienność, że jeżdżą na interwencjÄ™ do maÅ‚ych miejscowoÅ›ci i sÄ… sami. To, że w nocy jest jeden patrol w jakiejÅ› miejscowoÅ›ci, to jest nasza codzienność. I nie bÄ™dzie inaczej. Nie można powoÅ‚ać armii 200 tysiÄ™cy policjantów, żeby mieli ze sobÄ… wszyscy kontakt wzrokowy… Ja rozumiem, że ta interwencja mogÅ‚a siÄ™ nie podobać. Ten film tez mi siÄ™ nie podoba. Mnie siÄ™ nie podoba w ogóle, jeżeli siÄ™ stosuje agresjÄ™ wobec policjantów. Niemniej takie historie siÄ™ zdarzajÄ… i bÄ™dÄ… siÄ™ zdarzać.
A.G. jeśli ktoś przejawia agresję wobec munduru to ten policjant będzie sobie umiał z tym poradzić.
D.L. – Policjant przeprowadzili interwencjÄ™ do koÅ„ca. Mimo, że otrzymaÅ‚ szereg ciosów, jego wyszkolenie pozwoliÅ‚o na przeprowadzenie interwencji do koÅ„ca. Także policjantka pomimo brutalnego ataku na niÄ… podniosÅ‚a siÄ™ i pomogÅ‚a Jestem peÅ‚en uznania dla nich, że w tak skrajnych warunkach użyli tylko gazu. Tam byÅ‚y jeszcze dwie inne osoby, które im przeszkadzaÅ‚y. …
AG – Pan Jankowski mówiÅ‚, że dlatego nie zostaÅ‚a użyta broÅ„, żeby nie ukrzywdzić tych osób postronnych
DL – przypomnÄ™ wypowiedź prokuratora sprzed 6 laty który powiedziaÅ‚, że w trakcie czynnych napaÅ›ci na policjantów – bierny opór wobec takich ataków – jest wpisany w ten zawód! PaÅ„stwo wycofaÅ‚o siÄ™ z represji wobec osób naruszajÄ…cych prawo! Gdy te osoby stanÄ… przed sÄ…dem. Gdy bÄ™dÄ… im przedstawione akty oskarżenia, to w rejonie zapanuje spokój. Nikt siÄ™ nie odważy podnieść rÄ™kÄ™ w tej sytuacji na policjanta ponieważ kara ma funkcjÄ™ odstraszajÄ…cÄ….
A.G. – …a grozi im do 10 lat wiÄ™zienia.
MateriaÅ‚ dostÄ™pny na razie tylko na twitterze Agnieszki Gozdyry – do odsÅ‚uchania – tutaj