Projekt ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw został zamieszczony na stronie Rządowego Centrum Legislacji.
Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie
Planuje się wprowadzenie następujących rozwiązań:
1. Wprowadzenie zmiany zasad ustalania wysokości uposażenia funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Biura Ochrony Rządu należnego w okresie choroby, osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub członkiem rodziny poprzez wprowadzenie prawa funkcjonariusza do zachowania 100% uposażenia w przypadku choroby podczas zwolnień lekarskich trwających łącznie nie dłużej niż 30 dni w roku kalendarzowym.
Zmiany te wynikają z potrzeby zachowania profesjonalnego charakteru służby i jej efektywnego wymiaru, co wskutek zmian dokonanych ustawą z dnia 24 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o Policji, ustawy o Straży Granicznej, ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, ustawy o Biurze Ochrony Rządu, ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Publicznego oraz Agencji Wywiadu, ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, ustawy o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 502), zwaną dalej „ustawą”, jest znacząco utrudnione. Zmiana ta wzbudziła duże kontrowersje i spotkała się z szeroką krytyką nie tylko ze strony związków zawodowych zrzeszających funkcjonariuszy służb mundurowych, ale i na etapie prac parlamentarnych. Zastrzeżenia składane w procesie konsultacji społecznych przez funkcjonariuszy oraz związki zawodowe zostały niemal całkowicie pominięte.
W wyniku zmiany dokonanej ww. ustawą funkcjonariusze niejednokrotnie przychodzą do pracy chorzy albo wykorzystują urlopy wypoczynkowe (za które zachowują 100% uposażenia) na potrzeby procesu leczenia. W efekcie służbę pełnią zmęczeni i chorzy funkcjonariusze, którzy nie korzystają z pełnej rekonwalescencji i przysługującego im konstytucyjnego prawa do odpoczynku. Taki negatywny efekt przeprowadzonej nowelizacji należy zmienić, zwłaszcza że służby te mają dbać o bezpieczeństwo i porządek publiczny, a w tych okolicznościach staje się to utrudnione.
Wskutek nowelizacji z 2014 roku środki odebrane funkcjonariuszom z uwagi na pomniejszenie ich uposażenia w trakcie choroby do 80%, przeznaczane są na fundusz nagród i zapomóg w danej jednostce. Środki te w intencji projektodawcy miały służyć jako czynnik motywacyjny dla funkcjonariuszy, którzy w wyniku nieobecności chorego mieli być obciążeni dodatkowymi zadaniami służbowymi. Należy wskazać, jak podkreślała strona związkowa, że charakter służby często uniemożliwia wykonywanie w zastępstwie zadań za chorego funkcjonariusza. Tym samym funkcjonariusz po powrocie ze zwolnienia lekarskiego, tak czy inaczej, musi wykonać te zadania osobiście, pomimo potrącenia uposażenia, często w ramach godzin nadliczbowych, za które nie dostaje wynagrodzenia. Przykładowo policjanci prowadzący czynności dochodzeniowo-śledcze nie przekazują swoich zadań innym policjantom w przypadku choroby. Tylko czynności niecierpiące zwłoki mogą być wykonywane przez innego funkcjonariusza w danej jednostce. Przed nowelizacją funkcjonariusze czynili to na zasadzie wzajemności, nie licząc na dodatkowe uposażenie.
2. Wprowadzenie rozwiązań określających konsekwencje niedopełnienia obowiązku dostarczenia zaświadczenia lekarskiego, zaświadczenia jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi oraz decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, w terminie do 7 dni od daty jego otrzymania.
Ustawa wprowadziła obowiązek dostarczenia przez funkcjonariusza, w terminie 7 dni od daty jego otrzymania, zaświadczenia lekarskiego, zaświadczenia jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi oraz decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Ten termin dotyczy również obowiązku złożenia oświadczenia w przypadku konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem do ukończenia przez nie 8 lat w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza. Niedopełnienie tych obowiązków skutkuje utratą prawa funkcjonariusza do całego uposażenia za okres objęty zwolnieniem lekarskim, chyba że niedostarczenie zaświadczenia albo oświadczenia nastąpiło z przyczyn niezależnych od niego.
3. Jednoznaczne potwierdzenie w przepisach ustawy o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, iż te komisje lekarskie są właściwe do orzekania o związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby chorób będących powodem zwolnienia od zajęć służbowych funkcjonariuszy z tytułu przebywania na zwolnieniach lekarskich.
Planowane zmiany w ustawie z dnia 28 listopada 2014 r. o komisjach lekarskich (Dz. U. poz. 1822, z późn. zm.) będą miały na celu jednoznaczne potwierdzenie w przepisach tej ustawy, iż komisje lekarskie są właściwe do orzekania o związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby chorób będących powodem zwolnienia od zajęć służbowych funkcjonariuszy z tytułu przebywania na zwolnieniach lekarskich. Planuje się, że wprowadzone zmiany będą potwierdzeniem dotychczas stosowanej praktyki, a więc nie nałożą na komisje lekarskie dodatkowych zadań.
4. Umożliwienie zrzeszania się policjantów w związkach zawodowych bez ograniczenia możliwości ich funkcjonowania w Policji tylko do jednej organizacji związkowej.
Planuje się przyjęcie rozwiązania dopuszczającego możliwość funkcjonowania w Policji związków zawodowych, bez ograniczeń związanych z dopuszczalnością działalności związkowej tylko do jednego związku. Przyjęcie powyższego rozwiązania, które funkcjonuje już obecnie, np. w stosunku do strażaków, pozwoli w pełni zrealizować zasadę wolności zrzeszania się i tym samym może zapobiec ewentualnym zarzutom, co do „preferowania” jednych związków i tym samym dyskryminowania innych związków.
5. Przesunięcie obciążeń finansowych spoczywających obecnie na użytkownikach kwater tymczasowych na budżet Policji.
Planowana regulacja będzie miała również na celu całkowite przesunięcie obciążeń finansowych w zakresie utrzymania tymczasowej kwatery z policjanta na Policję. Aktualnie koszty zakwaterowania pokrywane są ze środków budżetowych Policji, nie dłużej niż przez 2 lata od dnia przydzielenia tymczasowej kwatery, co nie zabezpiecza w pełni interesy funkcjonariusza, jak i służby z punktu widzenia pozyskiwania właściwego wykorzystania rezerw kadrowych. Przeniesienie z urzędu policjanta o wysokich kwalifikacjach zawodowych do służby w innej miejscowości wiąże się z ponoszeniem przez taką osobę dodatkowych kosztów wynikających z konieczności pokrywania opłat związanych z zakwaterowaniem w nowym miejscu pełnienia służby, co wpływa na to, że mogą oni nie wyrażać chęci pełnienia służby w innej miejscowości w ramach przeniesienia służbowego z urzędu.
Istota rozwiązań ujętych w projekcie
Celem planowanych w projekcie rozwiązań jest przywrócenie właściwego znaczenia stosunku służbowego, różniącego się w wielu aspektach od stosunku pracy oraz zminimalizowanie negatywnych efektów poprzedniej zmiany, wpływających bezpośrednio na realizację zadań dotyczących bezpieczeństwa i porządku publicznego przy jednoczesnej próbie konsekwentnego eliminowania potencjalnych nadużyć, poprzez dodanie w poszczególnych ustawach pragmatycznych przepisów wprowadzających prawo funkcjonariusza do zachowania 100% uposażenia w przypadku:
1) choroby funkcjonariusza, w tym niemożności wykonywania zajęć służbowych z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 372), tj. niemożności wykonywania pracy:
a) w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi,
b) z powodu przebywania w:
– stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego w celu leczenia uzależnienia alkoholowego,
– szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne w celu leczenia uzależnienia od środków odurzających lub substancji psychotropowych,
2) konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem własnym lub małżonka policjanta, dzieckiem przysposobionym, dzieckiem przyjętym na wychowanie i utrzymanie, do ukończenia przez nie 14. roku życia,
3) konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny; za członków rodziny uważa się małżonka, rodziców, rodzica dziecka policjanta, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku powyżej 14 lat, jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z policjantem w okresie sprawowania nad nimi opieki,
4) konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem własnym lub małżonka policjanta, dzieckiem przysposobionym, dzieckiem przyjętym na wychowanie i utrzymanie, do ukończenia przez nie 8. roku życia, w przypadku:
a) nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza, a także w przypadku choroby niani, lub dziennego opiekuna, sprawujących opiekę nad dzieckiem,
b) porodu lub choroby małżonka policjanta lub rodzica dziecka policjanta, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki nad dzieckiem,
c) pobytu małżonka policjanta lub rodzica dziecka policjanta, stale opiekujących się dzieckiem, w szpitalu lub innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne
– podczas zwolnień lekarskich trwających łącznie nie dłużej niż 30 dni w roku kalendarzowym.
Projekt ustawy będzie przewidywał również wprowadzenie w poszczególnych ustawach pragmatycznych normy wskazującej, że niedopełnienie obowiązku przez funkcjonariusza dostarczenia zaświadczenia lekarskiego, oświadczenia czy decyzji powoduje obniżenie o 25% wysokości uposażenia przysługującego za okres od 8 dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zaświadczenia lekarskiego, chyba że niedostarczenie zaświadczenia, oświadczenia albo decyzji nastąpiło z przyczyn niezależnych od funkcjonariusza.
W ustawie z dnia 28 listopada 2014 r. o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych (Dz. U. poz. 1822, z późn. zm.) planuje się dodanie normy uprawniającej wprost komisje do orzekania w sprawach ustalenia związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby chorób będących powodem zwolnienia od zajęć służbowych funkcjonariuszy z tytułu przebywania na zwolnieniach lekarskich. W związku z powyższą zmianą w ustawie tej planuje się dodanie przepisów regulujących szczegółowo zasady orzekania w zakresie ustalenia związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby chorób będących powodem zwolnienia od zajęć służbowych funkcjonariuszy z tytułu przebywania na zwolnieniach lekarskich.
W pozostałym zakresie projekt ustawy będzie odnosił się do zmiany ustawy o Policji:
– poprzez umożliwienie zrzeszenia się policjantów w związkach zawodowych bez ograniczenia możliwości ich funkcjonowania w Policji tylko do jednej organizacji związkowej oraz w konsekwencji tej zmiany dostosowanie poszczególnych przepisów w części odnoszącej się do opiniowania projektów aktów prawnych przez związki zawodowe oraz udziału przedstawiciela organizacji związkowych w toku postępowania dyscyplinarnego,
– poprzez zniesienie obciążenia finansowego policjantów z tytułu utrzymania przydzielonej tymczasowej kwatery.
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu MSWiA
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu Jarosław Zieliński Sekretarz Stanu
Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM MSWiA
Planowany termin przyjęcia projektu przez RM –
Informacja o rezygnacji z prac nad projektem (z podaniem przyczyny) –
Szczegóły rozwiązań proponowanych w projekcie ustawy
Skierowanie projektu do związków zawodowych służb mundurowych.pdf
