Portal ZW NSZZ Policjantów woj. dolnośląskiego w artykule zatytułowanym: „Niewinny, a już karany!” publikuje opinię prawną w przedmiocie nieprzyznawania nagród i wyróżnień osobom, wobec których jest prowadzone, ale niezakończone postępowanie dyscyplinarne, wyjaśniające…
Portal zamieszcza skan pisma zatwierdzonego przez Komendanta Wojewódzkiego Policji we Wrocławiu w sprawie przyznawania dodatków okresowych, służbowych i funkcyjnych dla policjantów. W piśmie tym czytamy cyt.: „Dodatki nie mogą być przyznawane funkcjonariuszom, wobec których toczy się postępowanie, albo czynności wyjaśniające lub postępowanie karne”.
W tej sytuacji Zarząd Wojewódzki NSZZ Policjantów woj. dolnośląskiego z siedzibą we Wrocławiu, zwrócił się z prośbą o ustosunkowanie się prawnika do praktyki stosowanej przez Wydział Kadr KWP we Wrocławiu polegającej na pomijaniu, przy nagradzaniu lub wyróżnianiu funkcjonariuszy względem, których prowadzone jest postępowanie dyscyplinarne lub wyjaśniające.
Treść opinii:
Wydział Kadr KWP we Wrocławiu przyjął praktykę, zgodnie z którą nie przyznaje się wyróżnień wobec osób, względem których zostało wszczęte postępowanie dyscyplinarne lub wyjaśniające. Ponadto Komendant Wojewódzki Policji we Wrocławiu określił zasady przyznawania dodatków służbowych i funkcyjnych, wskazując, że dodatki nie mogą być przyznawane policjantom w stosunku do których zachodzą negatywne przesłanki określone w art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 o Policji oraz, wobec których prowadzone jest postępowanie dyscyplinarne, wyjaśniające lub postępowanie karne.
Art. 87 ustawy o Policji określa szczegółowo zasady przyznawania policjantom wyróżnień, jak też wymienia przesłanki warunkujące ich pozbawienie.
Art. 87 stanowi:
Policjantowi, który wzorowo wykonuje obowiązki, przejawia inicjatywę w służbie i doskonali kwalifikacje zawodowe, mogą być udzielane wyróżnienia:
1) pochwała;
2)krótkoterminowy dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze do 10 dni roboczych;
3)przyznanie odznaki resortowej;
4)przedterminowe mianowanie na wyższy stopień policyjny.
Wyróżnienia udziela policjantowi uprawniony przełożony, o którym mowa w art. 32 ust. 1.
Wyróżnienia nie udziela się policjantowi:
1) ukaranemu karą dyscyplinarną, przed jej zatarciem;
2) skazanemu wyrokiem sądu lub w stosunku do którego postępowanie karne zostało warunkowo umorzone, przez okres roku od dnia uprawomocnienia się orzeczenia
Ustawodawca precyzyjnie określił zasady przyznawania wyróżnień. W ust. 3 art. 87 ustawy o Policji prawodawca enumeratywnie wymienił przesłanki, kiedy policjantowi wyróżnienie nie przysługuje. Ustęp 3 omawianego artykułu stanowi katalog zamknięty, co oznacza, że ustawodawca wszystkie elementy tego katalogu wymienił i, że nie ma już innych niż wymienione możliwości. Katalog zamknięty wymusza jak najwęższe rozumienie zawartych w nim przypadków.
Odnosząc się do reguł obowiązujących przy przyznawaniu policjantom nagród konieczne jest przytoczenie ust. 1 art. 110 a ustawy o Policji, zgodnie z którym: policjantowi, niezależnie od wyróżnień, o których mowa w art. 87 ust. 1, mogą być przyznawane nagrody motywacyjne, w formie pieniężnej lub rzeczowej, za wzorowe wykonywanie zadań służbowych, wykazywane w służbie męstwo i inicjatywę oraz pełnienie służby w trudnych warunkach. Art. 87 ust. 3 stosuje się odpowiednio.
Przy przyznawaniu nagród obowiązują takie same przesłanki, jak przy przyznawaniu wyróżnień. Policjantowi można odmówić nagrody tylko w przypadkach wskazanych w art. 87 ust. 3 ustawy o Policji.
Uznanie przez Komendanta Wojewódzkiego Policji oraz przez Wydział Kadr KWP we Wrocławiu, że nie należy przyznawać wyróżnień (nagród) osobom, wobec których wszczęto postępowanie dyscyplinarne wskazuje na dokonanie błędnej wykładni art. 87 ustawy o Policji a co za tym idzie wadliwe stosowanie tego przepisu. Organy niewłaściwie uznały, że przesłanki wymienione w ust. 3 art. 87 ustawy o Policji stanowią katalog otwarty, który miałby być jedynie wskazówką, punktem odniesienia dla oceny poszczególnych sytuacji. Zauważyć należy, że wprowadzenie katalogu otwartego następuje np. przez zamieszczenie słowa „w szczególności” i daje możliwość wyliczenia przykładowego, pozostawiającego organom dużą elastyczność. W tym miejscu należy podkreślić, że art. 87 sztywno określa reguły przyznawania wyróżnień (nagród), nie pozwalając na ich rozszerzająca interpretację.
W ocenie opiniującej art. 87 ustawy o Policji jest zrozumiały, jasny i wyraża normę prawną zgodnie z którą wszczęcie względem policjanta postępowania dyscyplinarnego lub wyjaśniającego nie stoi w kolizji z przyznaniem, że dany policjant wzorowo wypełniania obowiązki. Ratio legis takiej regulacji opiera się na założeniu, że tylko prawomocne orzeczenie kary dyscyplinarnej wyklucza możliwość przyznania wyróżnienia (nagrody), co koresponduję z zasadą domniemania niewinności.
Wnioski:
Praktyka Wydziału Kontroli KWP we Wrocławiu polegająca na uznaniu, że policjant względem, którego wszczęto postępowanie dyscyplinarne lub wyjaśniające nie wykonuje wzorowo obowiązków jest błędna i sprzeczna z obowiązującymi przepisami.
Analiza ust. 1 i 3 art. 87 ustawy o Policji wskazuje, że intencją ustawodawcy było, aby policjant, który wzorowo wykonuje obowiązki uzyskał wyróżnienie (nagrodę) bez względu na to, czy zostało względem niego wszczęte postępowanie dyscyplinarne, czy też nie. Okoliczność, że przeciw policjantowi toczy się postępowanie dyscyplinarne lub wyjaśniające pozostaje całkowicie obojętna dla orzekania o przyznaniu wyróżnienia (nagrody), albowiem ustawodawca wykluczył z grona beneficjentów tylko i wyłącznie policjantów, którzy zostali uznani za winnych popełnienia przewinienia dyscyplinarnego.
Adwokat Anna Kwiatkowska – Krzyżak
