Poniżej zamieszczamy kolejne pytania i odpowiedzi w sprawie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop (TK)
1) Czy przysługuje wyrównanie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop i wypłata stosownego świadczenia żonie po zmarłym w 2014 r. funkcjonariuszu Policji?
Odp.: Odpowiedź na tak zadane pytanie wymaga poznania szczegółów każdego indywidualnego przypadku. Zalecamy skonsultować się z wybranym prawnikiem, a żadnej tego typu sprawy nie można traktować z góry jako oczywistej. Tym niemniej, skarga o wznowienie czy wniosek o ponowne przeliczenie jest wolny od opłat. Zatem jeśli zwłoka miałaby spowodować przekroczenie terminów, czy przedawnienie warto z ostrożności takie wnioski złożyć.
6 listopada 2018 roku Trybunał Sprawiedliwości UE przypomniał, że spadkobiercy zmarłego pracownika mogą domagać się od jego byłego pracodawcy ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany przed śmiercią płatny urlop. Nawet, jeśli prawo krajowe wyklucza, by taki ekwiwalent pieniężny mógł wchodzić w skład masy spadkowej (wyrok w połączonych sprawach C-569/16 i C-570/16. ). Trybunał potwierdził, że zgodnie z prawem unijnym śmierć pracownika nie powoduje wygaśnięcia jego prawa do corocznego płatnego urlopu. Ponadto uściślił, że spadkobiercy zmarłego pracownika mogą domagać się ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany przez niego coroczny płatny urlop. W sytuacji, gdy prawo krajowe wyklucza taką możliwość, a tym samym okazuje się niezgodne z prawem Unii, spadkobiercy mogą powoływać się bezpośrednio na prawo Unii, i to zarówno względem pracodawcy publicznego, jak i pracodawcy prywatnego.
2) Wraz z odejściem na emeryturę w 2011 roku otrzymałem dokument „Świadectwo Służby” wydane przez Komendanta Miejskiego Policji w Zielonej Górze, który między innymi zawiera cyt.
„….. Wykorzystał urlop wypoczynkowy w wymiarze: wypłacono ekwiwalent pieniężny za 19 dni urlopu wypoczynkowego i za 13 dni urlopu dodatkowego niewykorzystanego w 2011 roku…”
Jak traktować ten dokument – jako decyzję administracyjną, czy po prostu jako pismo informacyjne?, a co za tym idzie z „czym” wystąpić do KWP: ze skargą o wznowienie postępowania czy z wnioskiem o ponowne przeliczenie ekwiwalentu?
Odp.: W utrwalonym orzecznictwie uznaje się, że takie pismo nie jest decyzją administracyjną, a tzw. czynnością materialno-techniczną. Problem polega na tym, że w zakresie w jakim organ pominął część należnego ekwiwalentu, w związku ze stosowaniem niewłaściwego mnożnika, powinien był wydać decyzję. Odmowa dokonania czynności materialno-technicznej winna być dokonana w drodze decyzji, albowiem jest to negatywne rozstrzygnięcie w sprawie administracyjnej, o której załatwienie zwróciła się strona mająca w tym interes prawny.
Taka forma załatwienia, umożliwiająca instancyjną i pozainstancyjną kontrolę zgodności rozstrzygnięcia z prawem, w najlepszy sposób chroni bowiem zarówno interes społeczny, jak i interes indywidualny strony (tak np.: NSA (w:) uzasadnieniu wyroku z dnia 25 lutego 1983 r., sygn. akt II SA 2083/82, ONSA z 1983 r. Nr 1, poz. 14). Inne rozumowanie prowadziłoby do pozbawienia funkcjonariuszy Policji ochrony prawnej w dochodzeniu ich roszczeń ze stosunku służbowego, który jest stosunkiem administracyjnoprawnym, i w stosunku do którego nie stosuje się przepisów prawa pracy i nie ma możliwości realizacji takiego rodzaju roszczeń przed Sądem Powszechnym Sądem Pracy.
Z tych też względów proponujemy z ostrożności procesowej, aby zachować termin i nie doprowadzić do przedawnienia, wnieść skargę o wznowienie, wraz z adnotacją: „W razie uznania przez organ, braku podstaw do wznowienia postępowania, proszę o potraktowanie złożonej przeze mnie skargi jako wniosek o naliczenie i wypłatę różnicy w wysokości ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy należny mi w związku ze zwolnieniem ze służby z Policji z dniem …….ze stanowiska………………”
3) Czy jako spadkobierca pobierająca rentę rodzinna po mężu, zmarłym funkcjonariuszu (są jeszcze dzieci dwoje dorosłych i jedno niepełnoletnie) może ubiegać się o wyrównanie ekwiwalentu, czy może wystąpić w imieniu własnym czy również dzieci, w jakiej formie ma to zrobić?
Odp.: Por. pyt. 1
4) Zapoznałem się z Waszymi informacjami dot. orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, jednak mam wątpliwości dot. przedawnienia roszczeń. Odszedłem z Policji w 2005r i nie wiem czy składanie wniosku ma jakiś sens?
Odp.: Złożenie wniosku jest wolne od opłat. Termin pięcioletni określony w § 1 art. 146 KPA dotyczący skargi o wznowienie postępowania, chociaż zamieszczony został w przepisie proceduralnym, ma charakter materialny, co oznacza, że jego upływ powoduje taki skutek, że decyzja ostateczna nie może być uchylona, choćby została wydana z naruszeniem prawa. Nie pozbawia to jednak strony prawa złożenia wniosku o ponowne rozpoznanie i rozstrzygnięcie sprawy. Ustanowione w art. 146 § 1 i § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego przesłanki negatywne nie pozbawiają organu właściwego w sprawie kompetencji ponownego rozpoznania sprawy, a wyłączają dopuszczalność podważenia mocy prawnej decyzji przez zastosowanie sankcji wzruszalności decyzji przez jej uchylenie. Nie jest zatem prawidłową wykładnią art. 146 § 1 KPA wykładnia, która wyprowadza pozbawienie prawa jednostki do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy. Przesłanka przedawnienia obowiązuje tylko co do zastosowania środka prawnego uchylenia decyzji, a nie w zakresie ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy.
5) W związku z wyrokiem TK proszę o podanie od jakiego terminu należą się odsetki za źle naliczony ekwiwalent. Czy od dnia odejścia ze służby, czy od dnia złego naliczenia, czy od dnia złożenia wniosku o nowe naliczenie?
Odp.: Odsetki należą się od dnia wymagalności roszczenia tj. od dnia w którym powinna nastąpić wypłata ekwiwalentu. W normalnym toku załatwienia sprawy, wypłata powinna nastąpić do 30 dni od dnia odejścia za służby.
6) Wyczytałem, iż zgodnie z przyjętym w orzecznictwie poglądem, odmowa dokonania czynności materialno-technicznej winna być dokonana w drodze decyzji, albowiem jest to negatywne rozstrzygnięcie w sprawie administracyjnej, o której załatwienie zwróciła się strona mająca w tym interes prawny. Niemniej jednak pojawiły się niepokojące sygnały, iż odpowiedzi na wnioski o wypłatę ekwiwalentu nie będą miały formy decyzji administracyjnej wydanej przez właściwego komendanta, a jedynie przyjmą formę pisma informującego, że wypłata zostanie dokonana w przypadku, gdy kwestia ta zostanie uregulowana po wprowadzeniu przepisów wykonawczych, w których przede wszystkim zostanie zajęte stanowisko w temacie wysokości wskaźnika, na podstawie którego wypłata będzie dokonywana.
Czy w takiej sytuacji, otrzymując tylko pisemną informację, nie zostanie zamknięta droga kontroli instancyjnej, a przede wszystkim możliwość dochodzenia swoich praw na drodze postępowania sądowego? W przypadku otrzymania takiego pisma, jakie należy podjąć dalsze kroki prawne?
Odp.: por. pyt. 2. Sprawa o wypłatę ekwiwalentu jest sprawą administracją, do której zastosowanie mają przepisy KPA. Zgodnie z nimi, organ ma 30 dni na załatwienie sprawy, a jeśli sprawa jest bardziej skomplikowana może ten termin przedłużyć do 60 dni, o czym powinien zawiadomić stronę ze wskazaniem przyczyn. Po upływie tych terminów organ pozostaje w bezczynności, co uzasadnia wezwanie do podjęcia działań, a ostatecznie złożenie skargi na bezczynności organu do właściwego sądu administracyjnego.
7) Odszedłem na rentę w dniu 20.10.2018 r. Dostałem wszystkie świadczenia oprócz ekwiwalentu za urlop. Po kontakcie z KWP dowiedziałem się ze wyplata wszystkich ekwiwalentów została wstrzymana ze względu na wyrok TK. Do dnia dzisiejszego za urlop nie otrzymałem ani złotówki. Czy mimo tego ze zwalniałem się kilka dni przed wyrokiem TK otrzymam ekwiwalent naliczony zgodnie z wyrokiem TK czy muszę do 6 grudnia wystosować pismo do KWP celem odpowiedniego przeliczenia? Czy jest jakiś termin do którego Policja ma obowiązek wypłacić ekwiwalent ? Mija już miesiąc od zwolnienia a ja nadal nie mam ani grosza.
Odp.: Wyrok TK dotyczy nie tylko ekwiwalentu za za niewykorzystany urlop, ale także urlop dodatkowy i czas wolny. Jeśli te dwa pozostałe świadczenia zostały wypłacone przed wyrokiem TK to z pewnością z uwzględnieniem niewłaściwego przelicznika, co uzasadnia wystąpienie z wnioskiem o ponowne przeliczenie lub skargą na wznowienie.
Sprawa o wypłatę ekwiwalentu jest sprawą administracją, do której zastosowanie mają przepisy KPA. Zgodnie z nimi, organ ma 30 dni na załatwienie sprawy, a jeśli sprawa jest bardziej skomplikowana może ten termin przedłużyć do 60 dni, o czym powinien zawiadomić stronę ze wskazaniem przyczyn. Po upływie tych terminów organ pozostaje w bezczynności, co uzasadnia wezwanie do podjęcia działań, a ostatecznie złożenie skargi na bezczynności organu do właściwego sądu administracyjnego.
Dopóki nie została jednak sprawa zakończona decyzją ostateczną, nie ma możliwości złożenia skargi o wznowienie. Nie istnieje bowiem przedmiot zaskarżenia. Warto jednak w takiej sytuacji złożyć do organu wniosek o naliczenie świadczeń zgodnie z zapadłym orzeczeniem TK.
**************
W związku z pojawiającymi się innymi interpretacjami, zamieszczamy do wykorzystania, wzór wniosku dla tych funkcjonariuszy wobec których nie została wydana decyzja administracyjna w przedmiocie ekwiwalentu, a którzy złożyli skargi o wznowienie.
*************
miejscowość/data
imię i nazwisko
adres do doręczeń
Sz. P.
Właściwy Komendant ds. Osobowych
Komendant Miejski/Powiatowy/Wojewódzki Policji w
adres
sygnatura akt/numer rozkazu ustalającego ekwiwalent
WNIOSEK
Działając w imieniu własnym, w ślad za skargą o wznowienie postępowania z dnia w razie uznania przez organ, braku podstaw do wznowienia postępowania, proszę o potraktowanie złożonej przeze mnie skargi jako wniosek o naliczenie i wypłatę różnicy w wysokości ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, urlop dodatkowy oraz niewykorzystany czasy wolny należny mi w związku ze zwolnieniem ze służby z Policji z dniem ze stanowiska .
UZASADNIENIE
W związku z pojawiającymi się informacjami dotyczącymi interpretacji prawnej w przedmiocie podstaw i możliwości wznowienia postępowania w sprawie naliczenia i wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, urlop dodatkowy oraz niewykorzystany czasy wolny wskazuję co następuje.
Utrwaloną praktyką jest niewydawanie decyzji w sprawie wysokości przyznanego ekwiwalentu, a decyzję taką wydaję się w razie odmowy jego wypłaty. Skoro zatem ekwiwalent nie został wypłacony w pełnej wysokości, to w brakującej części organ winien był wydać decyzję administracyjną. Każdy dokument w tej sytuacji wydany przez właściwy organ, zawierający elementy formalne, niezależnie od jego nazwy należy uznać za decyzję administracyjną. W przeciwnym razie, funkcjonariusz zostałby pozbawiony prawa do odwołania od nieprawidłowo naliczonego ekwiwalentu. Należy w tym miejscu zwrócić uwagę, iż zgodnie z przyjętym w orzecznictwie poglądem, odmowa dokonania czynności materialno-technicznej winna być dokonana w drodze decyzji, albowiem jest to negatywne rozstrzygnięcie w sprawie administracyjnej, o której załatwienie zwróciła się strona mająca w tym interes prawny.
Taka forma załatwienia, umożliwiająca instancyjną i pozainstancyjną kontrolę zgodności rozstrzygnięcia z prawem, w najlepszy sposób chroni bowiem zarówno interes społeczny, jak i interes indywidualny strony (tak np.: NSA (w:) uzasadnieniu wyroku z dnia 25 lutego 1983 r., sygn. akt II SA 2083/82, ONSA z 1983 r. Nr 1, poz. 14). Należy jednocześnie podkreślić, że w doktrynie oraz orzecznictwie wskazuje się na konstrukcję domniemania załatwienia sprawy w drodze decyzji. Według tych poglądów, jeżeli przepis prawny nie określa formy konkretyzacji sytuacji prawnej obywatela, organ administracji publicznej powinien dokonać jej w formie decyzji administracyjnej (vide: J. Jędrośka, B. Adamiak (w:) Glosa do wyroku NSA z dnia 27 kwietnia 1981 r., sygn. akt SA 761/81 – OSP: KA Nr 5/82; Andrzej Wróbel, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Małgorzata Jaśkowska, Andrzej Wróbel, Zakamycze 2005, str. 611). Jak zauważył bowiem Naczelny Sąd Administracyjny w powołanym wyżej wyroku, inne rozumowanie prowadziłoby do pozbawienia funkcjonariuszy Policji ochrony prawnej w dochodzeniu ich roszczeń ze stosunku służbowego, który jest stosunkiem administracyjnoprawnym, i w stosunku do którego nie stosuje się przepisów prawa pracy i nie ma możliwości realizacji takiego rodzaju roszczeń przed Sądem Powszechnym Sądem Pracy.
Ustanowione przesłanki negatywne wznowienia postępowania nie pozbawiają organu właściwego w sprawie kompetencji ponownego rozpoznania sprawy, a wyłączają jedynie dopuszczalność podważenia mocy prawnej decyzji przez zastosowanie sankcji wzruszalności decyzji przez jej uchylenie. Nie jest zatem prawidłowa taka wykładnia, która wyprowadza pozbawienie prawa jednostki do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy. Przesłanki negatywne obowiązują tylko co do zastosowania środka prawnego uchylenia decyzji, a nie w zakresie ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy.
Nie może ujść także uwadze, że zgodnie z art. 7 KPA w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Z powyższego przepisu wynika, że rozstrzygając sprawę, organ nie jest związany wnioskiem strony i powinien rozważyć, możliwość załatwienia sprawy w sposób uwzględniający najpełniej słuszny interes stron, na podstawie wszystkich mogących mieć zastosowanie norm prawnych, czy dopuszczalnych rodzajów postępowania. O tym jaki charakter ma mieć pismo wniesione przez stronę w postępowaniu administracyjnym decyduje nie tyle jego nazwa, czy podstawa prawna, a treść wniosku i efekt jaki strona danym wnioskiem zamierza osiągnąć. Ostatecznie to strona a nie organ administracyjny, do którego strona pismo to skierowała. W razie wątpliwości, organ administracyjny mając na względzie postanowienia art. 7-9 KPA winien zapytać stronę o wyrażenie swego stanowiska. Organ powinien zatem ustalić czego konkretnie i w jakim zakresie obejmuje żądanie, nie zaś domniemywać, że wniosek ma dotyczyć tylko wznowienia postępowania. Organy władzy publicznej nie mogą dokonywać swobodnej kwalifikacji przedmiotu wniosku. W przypadku złożenia wniosku, tylko i wyłącznie strona określa przedmiot swego żądania, przy czym w razie wątpliwości, co do zakresu, czy przedmiotu żądania jego uszczegółowienie należy do strony, nie zaś do sfery ocennej organu administracji. W takim przypadku, gdy zachodzą wątpliwości, co do rzeczywistej woli wnoszącego podanie, obowiązkiem organu administracji publicznej jest skierowanie do tego podmiotu wezwania, w trybie art. 64 § 2 KPA w zw z art. 63 § 2 KPA, w celu sprecyzowania żądania zawartego we wniosku, pod rygorem pozostawienia go bez rozpoznania.
Biorąc powyższe pod uwagę wnoszę jak na wstępie.
podpis
