Sądy administracyjne nakazują komendantom policji wypłacanie funkcjonariuszom przechodzącym na emeryturę zaległego ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Jednak przy wyliczeniu wysokości emerytury, tego ekwiwalentu nie wlicza się do podstawy stażu pracy. Nie ma takiej regulacji nawet w projekcie ustawy przygotowywanej przez MSWiA, który realizuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego sprzed dwóch lat.
Byli policjanci, zwolnieni ze służby po dniu 6 listopada 2018 r., czyli po dacie wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego, skierowali do sądów administracyjnych 416 skarg, a jedna skarga została skierowana do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Rejonowego.
Jak ocenia Stowarzyszenie Emerytowanych Policjantów problem dotyczy.więcej niż 71 344 tys. osób.
Trybunał Konstytucyjny uchyla przepis
Istotne znaczenie dla policjantów odchodzących ze służby miał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 30 października 2018 r.( sygn. akt K 7/15). Orzeczono wówczas niezgodność z Konstytucją RP art. 115a ustawy o Policji. Ale w zakresie, w jakim ustala wysokość ekwiwalentu pieniężnego za pierwszy dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego w wymiarze 1/30 części miesięcznego uposażenia. Komendanci policji uważają, że orzeczenie dotyczy obecnie zwalnianych ze służby funkcjonariuszy.
Emerytowani policjanci zwracają się do Rzecznika Praw Obywatelskich jeszcze o coś więcej – o odpowiedź na pytanie, czy okresy za które wyliczono należność finansową zalicza się do okresów stażu pracy? A tym samym, czy ekwiwalent za niewykorzystany urlop powinien być wykazany w wysłudze stażowej poprzez wydanie rozkazu personalnego?
Interwencja rzecznika u ministra
Rzecznik Praw Obywatelskich jeszcze nie odpowiedział na te pytania emerytowanych policjantów. Jednak zwrócił się do ministra spraw wewnętrznych z pytaniem o wykonanie wyroku Trybunału. Minister spraw wewnętrznych Mariusz Kamiński odpowiedział, że w jego resorcie został przygotowany projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych zapewniający m.in. realizację ww. wyroku TK w zakresie określenia nieustalonej aktualnie ustawowo wysokości przedmiotowego ekwiwalentu.
Zmiany mają wejść w życie 1 lipca br., po przyjęciu ich przez Sejm.
Ekwiwalent to nie wynagrodzenie
– Nigdzie nie spotkałem się z podstawą prawną, pozwalającą zaliczyć wypłaconą kwotę ekwiwalentu jako staż pracy, zaprzeczałoby to istocie ekwiwalentu – mówi adwokat Waldemar Urbanowicz z Kancelarii Gujski, Zdebiak i Wspólnicy. – Ekwiwalent to nie jest forma wynagrodzenia za okres skrócenia płacy, ale wypłacenie kwotowe należności, która by ewentualnie stanowiła podstawę do skorzystania z urlopu w okresie zatrudnienia – dodaje.
Adwokat wyjaśnia, że ustawa o Policji nie wskazuje na takie uprawnienie. – Nie widzę podstawy, aby policjant, który uzyskał wypłatę ekwiwalentu w wariancie korzystniejszym 1 do 21 i 1 do 30 miał możliwość doliczenia tej sumy do stażu pracy. Dziwiłbym się, żeby było jakieś orzecznictwo dotyczące tego problemu – wyjaśnia adwokat Urbanowicz.
Prawnicy zajmujący się problemem uważają, że roszczenie policjantów zwolnionych ze służby przed wydaniem wyroku TK o naliczenie wyższego ekwiwalentu za niewykorzystany urlop byłoby zasadne. Jednak każdy przypadek trzeba badać indywidualnie.
Co zakłada projekt ustawy?
Zgodnie z projektem, ekwiwalent pieniężny za jeden dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego wynosić ma 1/21 części miesięcznego uposażenia wraz z dodatkami o charakterze stałym należnego funkcjonariuszowi na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym.
Jednak w projekcie nie wspomniano, że ekwiwalent pieniężny zalicza się do stażu pracy policjanta. “Przepis art. 115a ustawy o Policji stosuje się do spraw dotyczących wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy wszczętych i niezakończonych przed dniem 6 listopada 2018 r. oraz do spraw dotyczących wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy policjantowi zwolnionemu ze służby od dnia 6 listopada 2018 r.” – czytamy w uzasadnieniu do przygotowanego przez MSWiA dokumentu.
Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy – za okres przed dniem 6 listopada 2018 r. – “ustala się na zasadach wynikających z przepisów ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji obowiązujących przed dniem 6 listopada 2018 r.” W celu prawidłowego wyliczenia ekwiwalentu, w oparciu o wskazane wyżej zasady doprecyzowano, że przy obliczaniu jego wysokości za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy za rok 2018 należy “określić proporcję liczby dni niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego przysługującego do dnia 6 listopada 2018 r. oraz od dnia 6 listopada 2018 r.”.
